‘I have a plan!’ Ik vraag me af of de beroemde speech van Martin Luther King ook zo’n impact had gehad als hij déze woorden had uitgesproken in plaats van het legendarische ‘I have a dream’. Want abstracte plannen, daar lopen mensen niet direct warm voor.
Toch is dat precies wat beleidsmakers nog steeds het allerliefste doen: beleidsteksten schrijven. Natuurlijk, ‘burgerparticipatie’ is hot. Steeds vaker vraagt de overheid burgers naar hun input – en op zich is daar natuurlijk niets mis mee. Maar het zou nóg mooier zijn wanneer de overheid meedoet met wat er al gebeurt.
MozaïekBrabant
In Engeland doen ze dat al langer. Daar wordt design thinking al volop ingezet om van onderop te komen tot innovatieve, gebruiksvriendelijke producten en diensten. Ook in Brabant heb ik de afgelopen jaren in een aantal projecten zelf ervaren hoe het anders kan. Neem MozaïekBrabant , een initiatief dat draaide om de vraag hoe Brabant er in de toekomst uit zou kunnen zien. Via social media en offline ontmoetingen bouwden we een community van de bekende namen, aangevuld met ‘unusual suspects’: enthousiaste inwoners met goede ideeën. Dat leverde een mooie oogst op aan innovatieve ideeën, en nu al wordt het concept van MozaïekBrabant gezien als een voorbeeld van sociale innovatie in ruimtelijke ontwikkeling. Als het project één ding duidelijk maakte, is het dat je elkaar nodig hebt om verder te komen. Zoek uit waar in Brabant de energie zit, en bied die energie vervolgens de ruimte. Zodat innovatieve ideeën en initiatieven verder kunnen groeien.
Agri Meets Design
Een ander mooi voorbeeld is Agri Meets Design , een project waarbij boeren en designers met elkaar nadenken over concrete innovaties. Als je twee groepen bij elkaar brengt die normaal gesproken niet zo snel met elkaar in contact komen, levert dat hele gave ideeën op. Zoals hét Agri meets Designicoon: de bodywarmer voor biggen. Ik geef toe: dat klinkt in eerste instantie een beetje vreemd. Maar als je weet dat veel pasgeboren biggetjes overlijden door onderkoeling, wordt dat idee een stuk minder gek.
Food Waste Hackathon
Een laatste voorbeeld dat ik hier wil noemen, is de Food Waste Hackathon . Er wordt enorm veel voedsel verspild. Tijdens een marathonsessie van 32 uur gingen boeren, designers, ambtenaren en appbouwers afgelopen najaar met elkaar aan de slag om te komen tot slimme ideeën om verspilling tegen te gaan. Dat leverde fraaie innovaties op: van een vuilnisbak die registreert wat je weggooit tot een digitaal platform waar voedselbanken en boeren met een overschot elkaar kunnen ontmoeten.
Verbinding van onderop
Al deze voorbeelden hebben iets gemeen: IT en technologie spelen steeds een belangrijke rol. Zo zijn social media een perfect middel om kennis uit te wisselen, communities op tebouwen en om per onderwerp te bekijken: wie loopt hier warm voor? Nu beginnen veel initiatieven vaak nog met vergaderingen, beleidskaders en – schijnbaar onmisbaar – een mooie, dure website. Terwijl het vaak veel meer oplevert om meteen de juiste mensen bij elkaar te brengen en samen lekker aan de slag te gaan en te experimenteren. Juist in die verbinding van onderop ontstaan vaak de mooiste dingen.
Op 18 maart kiezen we het nieuwe provinciebestuur. De kersverse Statenleden zou ik willen vragen: begin eens met denken vanuit experimenteren en doen, en niet vanuit volledig dichtgeregelde beleidskaders. Durf te kiezen voor co-creatie en voor het experiment!
Een klein vonkje kan dan uiteindelijk leiden tot een flink vuur van innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. En dan komt die mooie website (om al die innovatieve ideeën te delen met anderen) uiteindelijk vanzelf wel.
