Fietsexpeditie 6
De afgelopen maanden doorkruiste Isis Boot, in opdracht van BrabantKennis, per tandem onze provincie in 6 ‘expedities’, steeds vergezeld door een andere gast. Uitgerust met een videocamera en typemachine ging ze op pad om verhalen en beelden op te halen: leeft het thema van groeiende verschillen en in hoeverre wordt het als een probleem ervaren? Het doel: sociale verschillen in Brabant in kaart brengen en meer licht werpen op de toenemende maatschappelijke scheidslijnen binnen de provincie. En hoe kan dat beter dan op de fiets?!Op 7 oktober 2016 vond de zesde en laatste etappe plaats van Expeditie Mind the Gap! Isis Boot maakte samen met Mariska van Leeuwen, en vergezeld door Anne van Strien, op de tandem een ronde in en om Bergen op Zoom.
BERGEN OP ZOOM: VAN BINNENUIT NAAR BUITEN EN WEER TERUG
door Anne van Strien
De laatste expeditie voert ons door Bergen op Zoom en aangrenzend dorp Halsteren. Op de expeditietandem met gastexpert sociaal werker Mariska van Leeuwen op verkenning om echt even midden in de Bergse samenleving te fietsen. Op zoek naar sociaal-economische inzichten over wat deze plek kenmerkt, hoe men hem beleeft. Wat leeft er rondom de recente verschuivingen op de arbeidsmarkt door het vertrek van werkgever Philip Morris? Zijn er verschillen in de lokale samenleving merkbaar en zo ja, hoe worden deze beleefd? In gesprekken met inwoners komen we langzaam maar zeker meer te weten over het leven hier. Tijdens de eerste ontmoeting met een Bergse bewoner krijgen we een eerste hint: het fenomeen ‘de echte Bergenaar’, een aanwijzing die duidt op de sterke eigen cultuur. Onderweg ervaren we steeds meer glimpjes in ontluikende gesprekken. Hoe je ‘de echte Bergenaar herkent’; wat de eigen cultuur kenmerkt en hoe men omgaat met invloeden van buitenaf in het stadje dat ingeklemd ligt tussen België, Brabant en Zeeland; een grensgebied.
Elementen waar opvallend veel over gesproken wordt, zijn de jaarlijkse evenementen die de lokale bewoners kleuren: de kermis, maar ook ‘Vastenavend’: carnaval gevierd op geheel eigen manier, inclusief eigen Bergse liederen en kostuums van gordijnen, lampenkappen en varkensblazen op stokken als accessoire. We komen er achter dat Vastenavend niet alleen een jaarlijks ritueel is, maar het hele jaar door de gemeenschap samenbrengt, structuur geeft en verbindt.
De route leidt ons van het centrum via de haven naar Halsteren, en via de bossen komen we Bergen op Zoom weer aan de noordkant binnen en eindigen we onze ronde via ‘de Bergse Plaat’ aan het aangelegde stadsstrand. We sluiten de tocht – en de expeditie – met gevoel voor deze plek af op de bruisende markt. Met deze tocht door Bergen op Zoom komen we aan het einde van de Expeditie Mind the gap!, die ons vele inzichten heeft gegeven over verschillen in de Brabantse samenleving. De komende tijd leggen we ons toe op het vertalen van deze inzichten in een visuele verslaglegging. Wordt vervolgd!
Fietsexpeditie 6
Foto's: Isis Boot