Longread Vriendschap is geen illusie
Stedenbanden leken uit de tijd. En dan is daar ineens een president in oorlog, die ze juist lijkt te verwelkomen. President Zelensky riep Nederland in zijn speech aan de Tweede Kamer juist op om steden en regio’s in Oekraïne te helpen herbouwen na de oorlog. Internationale politiek op lokaal niveau. Waarom zijn we daar ooit mee begonnen en wat kunnen we er in de toekomst nog mee? In een tijd waarin geopolitiek weer helemaal terug is, kijken we in deze longread naar het ontstaan van Brabantse stedenbanden en welke doelen daarachter zaten. Hoe zijn deze banden in de afgelopen jaren veranderd en wat kunnen we hiervan leren?Vriendschap en verbondenheid kunnen het verschil maken in een wereld waarin de spanningen groot zijn. Er woedt oorlog op het Europese continent en dat benadrukt dat de onderlinge relaties tussen landen en tussen machtsblokken, zoals de Europese Unie, de Verenigde Staten en China, aan het verschuiven zijn. Dit lijkt voor lokale overheden een ver-van-mijn-bed-show; de ontwikkelingen en verhoudingen zijn te groot om als gemeente een rol in te spelen. Toch hebben veel van de ontwikkelingen een directe link met de relaties die gemeenten internationaal onderhouden. We hebben het dan over stedenbanden.
De afgelopen jaren waren de berichten die in het nieuws verschenen over stedenbanden meestal negatief. De banden worden opgezegd en er wordt politiek en beleidsmatig aan getwijfeld of ze nog wel van deze tijd zijn. In een snel veranderende wereld lijkt er geen ruimte voor vriendschap met steden uit landen waarvan de waarden haaks op onze Brabantse waarden lijken te staan. Als de verschillen tussen twee bevriende steden groter blijken dan de overeenkomsten, is het opheffen van de stedenband al snel aan de orde.
Waarom stedenbanden juist nu van belang zijn.
We beschrijven in deze longread de wisselende motieven voor stedenbanden, we leggen uit dat ze lastig in kaart te brengen zijn en ontdekken dat er worsteling is met controversiële relaties, zoals die met Chinese steden. Een stedenband is makkelijker opgezegd dan aangegaan en uiteraard is er het financiële argument. Een simpele conclusie van deze longread zou kunnen zijn om te adviseren om te te stoppen met stedenbanden. Maar is dat wel zo verstandig? Is het niet juist in tijden van geopolitieke spanningen verstandig om contacten te onderhouden met ‘de ander’, zowel nabij als verder weg? Daarbij komt dat stedenbanden ook lucratief kunnen zijn, mits er goed over nagedacht is. Op basis van deze longread komen we met drie suggesties voor beleid.
Vriendschap is geen illusie
Verantwoording
Deze longread is tot stand gekomen op basis van eigen deskresearch door BrabantKennis, gesprekken met een aantal betrokkenen bij stedenbanden en een extern onderzoek uitgevoerd door ERAC, adviesbureau voor regionale ontwikkeling door middel van Europese samenwerking. Een lijst met gesprekspartners is hier te vinden.
Een belangrijke disclaimer bij dit onderzoek is dat het uitermate lastig is gebleken om te verifiëren welke banden gemeenten in Brabant hebben. Onze data zijn zeer waarschijnlijk onvolledig en niet allemaal actueel. Het is een poging tot inventarisatie die bruikbaar is voor ons doel, maar we pretenderen geenszins volledig te zijn.
Na een eerste ronde is bij een groot aantal gemeenten gevalideerd of de gegevens kloppen en of er aanvullingen zijn. Van de 56 benaderde gemeenten, hebben we van 25 respons ontvangen. Dit resulteerde in correcties en aanvullingen. Een overzicht van de gevonden stedenbanden vind je hier .
Aanvullende info? Laat het ons weten!
Het is mogelijk dat er banden in Brabant zijn die wij gemist hebben, of dat er banden zijn die niet meer actueel zijn of tóch actueel. We vullen onze data graag aan. Dus mocht je meer informatie hebben, laat het ons dan vooral weten.
Onze dataset is vrij te gebruiken; bronvermelding stellen we uiteraard zeer op prijs.
