Blikveld 2021

Dat doen we vanuit een positieve grondhouding maar met een dwarse kijk om zo politiek, beleid en samenleving in Brabant scherp te houden. Onze visie is dat betekenis geven aan kennis essentieel is voor het welbevinden en de toekomst van Brabant. Daarom verkennen wij de toekomst, verruimen de blik op het nu en verbinden kennis met beleid.

Ons doel is om provinciemakers te inspireren bij het vormgeven van de toekomst. Kennis vertalen naar beleid. Relevante thema’s op de regionale politieke en beleidsagenda’s krijgen. En provinciemakers verder te laten kijken dan vandaag.

ACTIVITEITEN

In dit Blikveld schetsen wij onze activiteiten voor de komende twee jaar. Daarbij zijn de verkenningen voor 2021 bepaald, maar houden we ruimte om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen voor 2022. Elk jaar hebben we tijd voor twee grotere verkenningen waarin we een opkomende trend onderzoeken en duiden. Ook maken we enkele kortere beschouwingen waarin we stilstaan bij een opvallende nieuwe trend of observatie. Daarnaast willen we ook actief kennis vanuit de publieke kennisorganisaties, universiteiten en hogescholen vertalen naar Brabant. Minder verkennend, maar juist om de bestaande blik te verruimen met nieuwe concepten en ideeën met relevantie voor Brabant.    

VERKENNINGEN 2021

We bespreken hier kort de verkenningen die we voor ogen hebben voor het komende jaar. De trends zijn gespot, maar wat we precies gaan onderzoeken en met wie is de eerste stap van de verkenning.

Land van Schaarste en Overvloed
De verkenning 'Land van schaarste en overvloed' heeft als doel om vanuit een brede, integrale blik naar het platteland te kijken, van buitengebied tot dorp. Via het thema ‘schaarste en overvloed’ gaan we op zoek naar de balans voor de toekomst. De ruimtevraag in het buitengebied is groter dan het platteland kan bieden. Dat noopt tot keuzes. Om die keuzes te maken is verbeelding nodig, hoe willen wij Brabanders dat het buitengebied er straks bij komt te liggen? Aan de hand van inspirerende beelden van de toekomst van het buitengebied gaan we hiermee aan de slag.

Onzekere zaken  
In deze verkenning omarmen we het onbekende. De toekomst blijft onvoorspelbaar en komt altijd onverwacht. Dat hebben we allemaal gemerkt het afgelopen ‘coronajaar’. Maar het speelt breder dan corona, de grote opgaven van Nederland en de provincie Noord-Brabant in het bijzonder nopen om te gaan met onzekerheid. Want dát de opgaven grote transities met zich meebrengen mag duidelijk zijn, hoe die uitpakken en hoe je daar als publieke professional in beweegt is veel minder helder.

Met deze verkenning willen we richting bieden in het hoedan van transities. Samen met wetenschappers, kunstenaars en publieke professionals onderzoeken we manieren om wendbaar naar de toekomst te kijken. Dat doen we praktisch met behulp van een  verdiepende podcast en een ouderwets werkboek. Hierbij werken we samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Fontys Hogeschool.

De wereld van de Brabanders
We leven in tijden van de terugkeer van geopolitiek. China en de VS zijn verwikkeld in een conflict over handel en technologie. De Chinezen investeren in een nieuwe zijderoute, ook in Europa. De VS willen dat de EU Chinese technologie weert. Het antwoord van de EU is gelegen in ‘strategische autonomie’, Nederland aarzelt in haar China strategie. Kortom we lijken op de rand te staan van een geopolitieke transitieperiode.

Wat betekent dit voor Brabant? In deze verkenning onderzoeken we de kansen van die nieuwe verhoudingen. Maar bekijken we ook de gevaren van klem komen te zitten in een handelsconflict. Welke Brabantse waarden hebben we als richtinggevend voor handel en samenwerking? Kun je als Brabant wel iets doen in deze strijd van grote machten? En wie zijn de partners van de toekomst?  De wereld van de Brabanders verandert maar hoe, en kunnen we dat zelf vormgeven? Daar probeert deze verkenning antwoorden op te geven.

BLIKVANGERS 2021

De ideeën voor onze blikvangers vormen zich gedurende het jaar. Op basis van een nieuw inzicht, verrassende cijfers of als onderdeel van een verkenning. Twee items hebben in ieder geval onze blik al gevangen. Voor de overige loont het om BrabantKennis te volgen via onze nieuwsbrief , Twitter, LinkedIn en onze website. 

Duitslandkennis
In het najaar vinden de Duitse verkiezingen plaats. Voor het eerst in 16 jaar zal een nieuwe Bondskanselier aantreden. Hoewel velen met bovenmatige interesse de Amerikaanse presidentsverkiezingen volgden zijn de ontwikkeling in Duitsland voor Brabant van veel groter en directer belang.

We grijpen de Duitse verkiezingen aan om onze kennis over Duitsland te verdiepen. Natuurlijk is het onze belangrijkste handelspartner, maar in tijden van Brexit en geopolitieke ontwikkelingen is de rol van Duitsland in politiek en cultuur evenzeer belangrijk. Wat moeten we als Brabanders absoluut weten van Duitsland en de Duitsers? Wat voor impact kan dat voor Brabant hebben én welke kansen liggen er? Deze en andere vragen willen we in deze blikvanger adresseren. 

Ode aan de uitvoering
Brabant staat voor grote opgaven. Opgaven die vragen om strategische visies en daadkrachtig beleid. Maar besluitvorming over visies en beleid verandert Brabant nog niet. In de uitvoering wordt pas concreet wat beleid lokaal betekent voor mens, natuur en leefomgeving. De uitvoering is echter ondergewaardeerd. De interesse bij de politiek ebt weg na het goedkeuren van beleid en begroting, en uitvoeren wordt simpelweg als minder  sexy gezien dan strategie en beleid maken.

Maar in de realisatie zorg je ervoor dat beleid daadwerkelijk bijdraagt aan een klimaatproof en beter bereikbaar Brabant. Hoe krijgen we meer aandacht en waardering voor de uitvoering? Kunnen we daarbij leren van Brabantse (familie)bedrijven die dit goed onder de knie lijken te hebben? Of van andere overheden zoals waterschappen die beleid en uitvoering dicht bij elkaar lijken te houden. Ook het gebruik maken van nieuwe methoden zoals living labs,  open policy design en design thinking biedt mogelijk aanknopingspunten.

KIEMEN 2022

Als je een verkenning maakt over het omgaan met onzekerheid mag het geen verrassing zijn dat we de thema’s na 2021 nog niet helemaal hebben vastgelegd. We hebben er al wel een aantal in gedachten die we nader bekijken om te bepalen óf en hoe we er wat mee kunnen doen. En bij welk momentum ze passen, zoals de gemeenteraadsverkiezingen in 2022.

Platform Brabant
Brabant maakt er werk van om mee te gaan in de vaart van de digitale economie. Maar levert nieuwe data ook nieuwe kennis op? En hoe waarborgen we dat data op een goede manier wordt gebruikt? Hoe om te gaan met data als publiek goed? Kunnen we kunstmatige intelligentie inzetten voor een beter leven voor de Brabander of blijft het bij economische kansen.

Kennis maken in de regio
Met de toenemende taken op de decentrale overheidsborden is de vraag hoe je zorgt dat je de juiste kennis in huis haalt. Data is daarvoor een ingrediënt, maar verre van voldoende. Het gaat juist over de wijze waarop je kennisecosystemen rondom de opgaven organiseert. Op lokaal niveau, maar ook in regionale samenwerking. Hoe organiseer je die kennis-ecosystemen? En hoe werk je daar in samen met publieke kennis-organisaties en kennisinstellingen?

Kansen voor talent
In Mind the Gap verkenden we vijf jaar geleden al de ‘veeldeling’ in de Brabantse samenleving. Hoe staat Brabant er zes jaar verder voor? Is er sprake van toenemende kansengelijkheid of neemt het verder af? Of zijn er op andere thema’s tweedelingen ontstaan. En wat proberen we er eigenlijk aan te doen?

Gewone economie
Innovatie is de toekomst voor Nederland en Brabant loopt voorop. We zijn allemaal bekend met dit verhaal. Maar is het ook het verhaal van iedereen? Niet elke regio is een innovatiekampioen en er is een toenemend inzicht dat (economische) groei niet langer heilig is. Is het tijd voor een (her) waardering van de onzichtbare banen en minder sexy activiteiten?

Renaissance van de overheid in de regio
Corona versnelde en verduidelijkte een trend naar een renaissance van de overheid. De grote opgaven en transities vragen nieuwe manieren van overheidssturing en een vergrote betrokkenheid in beleid en uitvoering. Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? Wat betekent bijvoorbeeld ‘meerlaags werken aan opgaven’? Welke laag (Brabant, Brabantstad, RES-regio’s, gemeenten) doet wat en met wie? En hoe zit het dan met de democratische legitimiteit?  

DOORSNIJDENDE THEMA’S

Naast specifieke trends en ontwikkelingen, signaleren we ook een aantal doorsnijdende thema’s die we de komende twee jaar terug laten komen in onze verkenningen, blikvangers en bijeenkomsten. Dan gaat het bijvoorbeeld over de terugkeer van de overheid als sturende partij, het #hoedan van transities en de vernieuwing van de lokale democratie.

TOT SLOT

Dit is ons blikveld voor de komende twee jaar. Op deze thema’s willen wij de blik verruimen en trends bloot leggen waar iedere provinciemaker zijn voordeel mee kan doen. We doen dat op vernieuwende en creatieve wijze door middel van essays en interviews maar ook door podcasts, nieuwe digitale ervaringen, bijeenkomsten en tours door Brabant. Niet alleen omdat het zo leuk is (want dat is het) maar omdat een nieuwe manier van kijken de mogelijkheid biedt om meer te zien dan je normaal ziet en door anders te kijken ook anders te gaan doen. Zodat we samen de toekomst van Brabant kunnen vormgeven, gevoed vanuit kennis en creativiteit.

In dit Blikveld staan de verkenningen voor het komende jaar én laten we de kiemen zien van wat we daarna willen gaan doen. Ons Blikveld is daarmee zowel een plan als een uitnodiging. Dus wil je samen met ons de toekomst van Brabant vormgeven of heb je ideeën die passen bij onze voornemens, neem dan vooral contact met ons op !